TV điện tử Online - Webcrawler
MỘT VÍ DỤ ĐIỂN HÌNH VỀ
THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ ONLINE TỪ WEBCRAWLER
(WWW.WEBCRAWLER.COM)

HOWIE (HẠO) PHAN, BS. - University of California, Los Angeles

NGUYỄN TUYẾN, BS.  - Thư viện Đại học Khoa học Tự nhiên

 Webcrawler là một trong những search engine hiệu quả nhất hiện nay trên Internet (www.webcrawler.com). Search engine này không những đưa ra các kết quả rất chính xác mà còn đặc biệt xuất sắc trong cách tổ chức thông tin trên mạng. Có thể nói rằng việc sắp xếp các thông tin trên Webcrawler là một thí dụ điển hình về thư viện điện tử online.

Trên trang chủ của Webcrawler, ở trên cùng bên góc trái là Ô hội thoại để tìm theo Từ khóa. Phía dưới là 18 chanels cho các chủ đề khác nhau (Giải trí, Giáo dục, Máy tính và Internet, Tin tức, Sức khỏe, Mua sắm,vv.).


Trang chủ của Webcrawler

Ví dụ khi nhấp chuột vào chanel Giáo dục (Education), ta sẽ đi đến một trang web  mà trên đó, trong phần Thư mục (Directory) sẽ bao gồm 14 lãnh vực thuộc Giáo dục (Ái hữu, Nghệ thuật và Nhân văn, Hỗ trợ tài chánh, Luật học, Thư viện, Tham khảo, Khoa học & Tự nhiên, Khoa học Xã hội, Các Viện và Trường đại học, vv...).

Nếu ta thử nhấp chuột vào mục Khoa học và Tự nhiên, ta sẽ lại đi đến một webpage gồm 17 ngành Khoa học tự nhiên (Hóa học, Vật lý, vv.). Nếu cần tìm các thông tin về Hóa học, ta lại nhấp chuột vào mục Hóa học, dưới đề mục Hóa học này lại gồm 15 chuyên ngành nhỏ và các vấn đề liên quan đến Hóa học (Hóa phân tích, Hóa đại cương,v.v.). Webcrawler sẽ đề nghị những website tốt nhất về những vấn đề này mỗi khi ta nhấp chuột vào các đề mục trong Directory.

Sự tổ chức của một thư viện điện tử online về bản chất không khác với một thư viện truyền thống: một chủ đề lớn bao gồm những chủ đề nhỏ, rồi đến lượt các chủ đề nhỏ này bao gồm các chủ đề nhỏ hơn, và cứ thế tiếp tục cho đến tận nguồn thông tin cuối cùng là một trang web hay một bài viết. Điều làm cho các nguồn thông tin trong một thư viện điện tử online như trong phần Directory của Webcrawler khác với các nguồn thông tin truyền thống là khối lượng khổng lồ của khả năng nối kết to lớn giữa các thông tin trên mạng. Ví dụ khi tìm các thông tin về Hóa học, từ những web site tốt nhất được đề nghị trong phần Directory Matches của Webcrawler, chúng ta sẽ được dẫn đến rất nhiều web site lớn khác như web site của Hiệp hội Hóa học Hoa Kỳ, và nhiều web site khác mà chính bản thân chúng cũng có thể coi như những thư viện về hóa học vì khối lượng thông tin to lớn được nối kết trong mọi web site này.

Vấn đề là từ các nguồn thông tin khổng lồ này, mọi người chúng ta có thể xây dựng riêng cho mình một thư viện điện tử bằng cách chọn lọc những web site hữu dụng nhất, giữ lại trong bookmark theo từng chủ đề. Ví dụ hãy chọn mười web site hữu dụng nhất về hóa học để xây dựng một thư viện điện tử online về hóa học cho riêng bạn, mười web site tốt nhất về vật lý, v.v.. Bằng cách này, chúng ta sẽ có những thư viện điện tử online thích hợp cho những yêu cầu thông tin cụ thể. Ví dụ, thay vì phải truy cập từ giáo dục đến khoa học tự nhiên, rồi đến hóa học, một thư viện điện tử online xây dựng riêng cho hóa học sẽ giúp các sinh viên khoa hóa có ngay những thông tin hữu dụng mà không phải tốn nhiều thời gian chọn lọc trong khối thông tin khổng lồ trên mạng.

Để có một ý niệm rõ hơn về thư viện điện tử online đang được đề cập trên đây, xin đề nghị người đọc thử dùng một trong những chanel của Webcrawler để tìm một thông tin khoa học nào đó. Xin chú ý đến phần Directory (phần bên trái của trang) để thấy cách sắp xếp các chủ đề trong một thư viện điện tử online. Sau đó chọn 10 web site tốt nhất đưa vào bookmark (hoặc đưa vào trang web cá nhân) để xây dựng một thư viện điện tử cho riêng mình.

Ngoài ra nếu chúng ta quan tâm đến các trường đại học hoặc truy tìm thông tin của một trường đại học nào đó thì Webcrawler là một địa chỉ tốt cho chúng ta tham khảo các thông tin liên quan. Như vào College Ranking ở đây có thể tìm được 2000 trường đại học của Hoa kỳ và truy cập vào College locator chúng ta sẽ tìm được 6000 địa chỉ của các trường đại học trên thế giới.

Hy vọng việc giới thiệu ví dụ điển hình này có thể giúp chúng ta có được một ý niệm căn bản về cách tổ chức và tìm kiếm thông tin trên một thư viện điện tử online.