KHẢO SÁT ẢNH HƯỞNG CỦA MATRIX VÀ MẬT ĐỘ LÊN
HIỆU SUẤT CỦA HỆ PHỔ KẾ GAMMA HPGE
BẰNG CHƯƠNG TRÌNH MCNP
Trương Thị Hồng Loan, Đỗ Phạm Hữu Phong, Đặng Nguyên Phương, Trần Ái Khanh
Khoa Vật lý, Truờng Đại học Khoa học Tự nhiên-ĐHQG Tp. HCM

Tóm tắt
    Khi đánh giá họat độ phóng xạ trong mẫu môi trường bằng hệ phổ kế gamma phông thấp, để tăng khả năng phát hiện, mẫu thể tích được sử dụng. Hiện tương tự hấp thụ tia gamma trong mẫu do đó là điều cần phải quan tâm. Ảnh hưởng của sự tự hấp thụ nhiều hay ít tùy thuộc vào hình học mẫu, matrix và mật độ.Trong bài báo này, chúng tôi đã khảo sát ảnh hưởng của một số loại matrix thông dụng như nước, đất và nhựa epoxy lên hiệu suất ghi nhận của detector bằng phương pháp mô phỏng Monte Carlo sử dụng chương trình MCNP4C2. Một số công thức giải tích dùng để hiệu chỉnh tự hấp thụ của mẫu đất cũng đã được tính toán và áp dụng vào trong việc tính toán hoạt độ của một số mẫu chuẩn.
    Từ khóa: phổ kế gamma, detector HPGe, tự hấp thụ, MCNP.

INVESTIGATING THE EFFECT OF MATRICES AND DENSITIES ON
THE EFFICIENCY OF HPGE GAMMA SPECTROSCOPY
BY USING MCNP
Truong Thi Hong Loan, Do Pham Huu Phong, Dang Nguyen Phuong, Tran Ai Khanh
Faculty of Physics, University of Science-VNU HCMC

Abstract
    When determining radioactivities in environmental samples using low-level gamma spectroscopy, in order to raise detection limit, voluminous samples are used. It takes in account for the self-absorption (self-attenuation) of gamma rays in samples. The selfabsorption effect is small or large depend on the sample shapes, matrices and densities. In this paper, the effect of some regular matrices such as water, soil, epoxy resin on the detector efficiency was investigated by Monte Carlo method using MCNP4C2 code . Some analytical formulas for the correction of matrix and densities for soil sample were established and applied to calculate some standard samples’ activities.
    Key words: gamma spectroscopy, HPGe detector, self-absorption, MCNP.