|
NGHIÊN CỨU
NÂNG CAO GIÁM SÁT CHẤT LƯỢNG NƯỚC BẰNG
PHƯƠNG PHÁP BIOASSAY Lâm Văn Giang Trường Ðại học Bách Khoa - ÐHQG tp.HCM Tóm tắt: Môi trường nước biến đổi phức tạp, vật lý, hóa học, sinh học, của sự hỗn tạp các chất hoá học trong nước. Ô nhiễm nguồn nước bắt đầu từ nhiều nguồn như ô nhiễm không khí, ô nhiễm đất hay trực tiếp từ các nguồn thải lỏng. Hậu quả là gây ra phú dưỡng hóa, gây độc thủy sinh, v.v. làm biến mất giá trị phục vụ của nước. Thực tế trong môi trường nước tự nhiên người ta phát hiện có hơn 20 triệu các chất hóa học việc đánh giá đầy đủ các hoá chất là một công việc khó khăn và tốn kém. Tại các nước tiên tiến, bên cạnh khoản hơn 30 các chỉ tiêu chất lượng hóa lý trong tiêu chuẩn đánh giá nguồn nước, người ta cũng rất mạnh dạng đưa ra chỉ tiêu chỉ thị sinh vật (bioassay) làm nền tảng cho công tác quản lí nguồn nước Kinh nghiệm và kết quả giám sát lưu vực sông Shinano, Nhật bảnSông Shinano là một trong những con sông quan trọng nhất Nhật bản, nó là nguồn nước quan trọng cho nông nghiệp và nuôi trồng thủy sản. Với đặc điểm nằm trong khu vực nông nghiệp trọng điểm, nước sông cũng bị ảnh hưởng rất nhiều do dư lượng thuốc bảo vệ thực vật và các loại phân bón. Kết quả thí nghiệm độc cấp tính - thử nghiệm tính bơi lội của Daphnia magna cho thấy trong vào các tháng 5, 6, 7 trong năm là mùa sử dụng thuốc trừ sâu nhiều nhất, thì tỉ lệ tử vọng của Daphnia magna cao ở nồng độ 10 (đậm đặc 10 lần), tuy ở nồng có dấu hiệu hoá chất độc ở 5 ( Biểu đồ 1). Nó càng sáng tỏ hơn trong thí nghiệm mãn tính trong 21 ngày - sự sinh sản của chúng không diễn ra, và hầu hết tử vong trong khi còn thời gian thí nghiệm. Ðiều tra tình hình sử dụng thuốc bảo vệ thực vật tại khu vực trong các tháng 5, 6, 7, có hơn 53 thuốc BVTV được sử dụng, với nồng độ 3 ng/L (bromobutide) đến 8200 ng/L (isoprothiolane) thấp hơn mức cho phép, nhưng về chỉ tiêu bioassay thi không thỏa mãn vì chúng đang gây tác động độc mãn tính trầm trọng. Qua thử nghiệm Bioassay, mô hình quản lí chất lượng nước hiện nay cần thiết kết hợp nhiều thử nghiệm sinh vật, và các điều tra thực tế nhằm nắm bắt được tình trạng thay đổi môi trường sinh thái theo mùa và theo vị trí từng khu vực. Các thử nghiệm bioassay nhanh chóng cho kết quả, tính tinh cậy cao và giá thành thấp, nên có thể triển khai giám sát rộng rãi. Ðây thực sự là mô hình quản lí nước tốt nhất cho tương lai. ADVANCES IN
THE ENVIRONMENTAL MONITORING METHOD FOR SUFACE WATER BY BIOASSAY Lam Van Giang Abstract: Rivers
are one of the most important water sources for agriculture as well as for
aquaculture. In the typical rice-growing region (Shinano |